Türkiye’nin demografik ve ekonomik yapısındaki değişimler, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından paylaşılan son verilerle bir kez daha gözler önüne serildi. Özellikle Anadolu’nun bazı şehirlerinde yaşanan nüfus hareketliliği ve yaşlanma, sosyal güvenlik dengelerini değiştirmeye başladı. Bu illerin başında gelen Kütahya, emekli sayısının aktif çalışan sayısını geride bıraktığı iller kervanına katıldı. teknolojihane.com.tr ekibi olarak incelediğimiz SGK raporlarına göre, üretim ve istihdam dengesi açısından dikkat çekici bir tablo ortaya çıkmış durumda.
Rakamlarla Kütahya’daki Sosyal Güvenlik Dengesi
2024 yılı itibarıyla açıklanan istatistikler, Kütahya özelinde çarpıcı bir gerçeği ortaya koyuyor. Şehirde zorunlu sigorta kapsamında prim ödeyen ve aktif olarak iş hayatında bulunan kişi sayısı 139 bin 109 olarak kayıtlara geçti. Buna karşılık; emekli, dul ve yetim aylığı alarak pasif sigortalı statüsünde bulunan vatandaşların sayısı ise 142 bin 451‘e ulaştı. Bu veriler, Kütahya’da sistemden maaş alanların, sisteme prim ödeyenlerden sayıca daha fazla olduğunu gösteriyor.
Aktif/pasif oranı olarak bilinen bu dengenin bozulması, yerel ekonomi ve sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği açısından kritik bir önem taşıyor. Kütahya’daki bu değişim, aslında Türkiye genelindeki belirli bir eğilimin de yansıması olarak okunabilir.
Sadece Kütahya Değil: 21 İlde Benzer Tablo Hakim
SGK verilerine derinlemesine bakıldığında, emekli sayısının çalışan sayısını geçtiği tek ilin Kütahya olmadığı görülüyor. Türkiye genelinde toplamda 21 ilde pasif sigortalı sayısı, aktif çalışan sayısını sollamış durumda. Bu iller genellikle göç veren ve yaşlı nüfus oranının yüksek olduğu bölgelerden oluşuyor. İşte Kütahya ile aynı kaderi paylaşan diğer iller:
- Amasya, Artvin, Aydın, Balıkesir
- Burdur, Çanakkale, Çorum, Edirne
- Giresun, Kırklareli, Kırşehir, Ordu
- Rize, Sinop, Tokat, Trabzon
- Yozgat, Zonguldak, Bartın ve Karabük
Türkiye Genelinde Durum ve Nedenleri
Ülke geneline bakıldığında ise makas henüz kapanmış değil ancak bölgesel farklılıklar dikkat çekiyor. 2024 sonu verilerine göre Türkiye genelinde yaklaşık 25 milyon 625 bin aktif sigortalı bulunurken, emekli ve hak sahibi sayısı 16 milyon 677 bin civarında seyrediyor.
Uzmanlar ve teknolojihane.com.tr analistleri, Kütahya ve diğer 20 ilde yaşanan bu durumun temel sebebini iki ana faktöre bağlıyor: Nüfusun yaşlanması ve genç nüfusun iş imkanları nedeniyle büyükşehirlere göç etmesi. Özellikle Karadeniz ve İç Ege bölgelerinde gençlerin metropollere yönelmesi, geride kalan nüfusun yaş ortalamasını yükseltiyor ve dolayısıyla emekli yoğunluğunu artırıyor. Bu demografik dönüşüm, ilerleyen yıllarda sosyal güvenlik politikalarının yeniden şekillenmesini zorunlu kılabilir.
